Rynek Forex, czyli rynek wymiany walut, stanowi największy i najbardziej płynny rynek finansowy na świecie. Dla wielu traderów zrozumienie podstawowych mechanizmów działania tego rynku jest niezbędne do osiągnięcia sukcesu. Jednym z fundamentalnych elementów handlu walutami jest tzw. lot. Loty są standardową jednostką transakcyjną, która decyduje o wielkości pozycji, a tym samym bezpośrednio wpływa na potencjalne zyski oraz straty przy każdej zmianie kursu walutowego. W niniejszym artykule przybliżymy, czym jest lot, jakie rodzaje lotów funkcjonują na rynku Forex, jak oblicza się wartość pipsa oraz jak dobierać odpowiedni rozmiar pozycji, aby efektywnie zarządzać kapitałem i ryzykiem.

Czym jest lot na rynku Forex?

Na rynku Forex, lot to jednostka określająca ilość waluty bazowej, którą nabywa się lub sprzedaje w ramach pojedynczej transakcji. Waluta bazowa to pierwsza waluta w parze walutowej, np. w parze EUR/USD walutą bazową jest euro. Wielkość lota ma kluczowe znaczenie, ponieważ determinuje, jak bardzo zmiana kursu (wyrażona w pipsach) przekłada się na wartość pieniężną zysku lub straty. Można powiedzieć, że lot stanowi „skalę” transakcji – im większy lot, tym większy potencjalny zysk, ale także większe ryzyko.

Znaczenie lota w codziennym handlu

Dla początkujących traderów, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z rynkiem Forex, zrozumienie roli lota jest niezbędne. W praktyce, dobór wielkości lota wpływa na:

  • Wielkość zysków i strat: Nawet niewielka zmiana kursu może przy dużym locie skutkować znaczącą zmianą wartości konta.
  • Zarządzanie ryzykiem: Dobór odpowiedniego rozmiaru pozycji pomaga ograniczyć potencjalne straty, co jest kluczowe przy zmienności rynku.
  • Skalowanie transakcji: Inwestorzy mogą dostosowywać wielkość pozycji do aktualnych warunków rynkowych oraz własnych oczekiwań co do przyszłych ruchów cen.

    • Odbierz Pakiet na Start

    ➡️ Kurs Początkujący - 37 Materiałów na Video o wartości 1200zł

    ➡️ Kurs Premium na Start o wartości 297zł

    ➡️ E-book 12 Powtarzających się Układów

    ➡️ Jednorazowa oferta rozmowy mentoringowej 1:1 o wartości 197 zł

    ➡️ Checklista do zajęcia pozycji o wartości 99zł

    Odbieram Kurs
    Odbieram Kurs

Rodzaje lotów na Forex

W praktyce handlu na rynku walutowym stosuje się kilka standardowych rodzajów lotów, które różnią się między sobą ilością jednostek waluty bazowej. Główne rodzaje lotów to:

1. Standardowy lot

Standardowy lot to najczęściej stosowana jednostka wśród doświadczonych traderów. Odpowiada on 100 000 jednostkom waluty bazowej. Przy handlu standardowymi lotami, każda zmiana kursu o jeden pips (czyli najmniejsza zmiana, która ma znaczenie dla danej pary walutowej) przekłada się na wartość około 10 USD w przypadku pary EUR/USD. Z tego względu standardowe loty mogą generować duże zyski, ale również niosą ze sobą wysokie ryzyko, dlatego wymagają solidnej strategii zarządzania kapitałem.

2. Mini lot

Mini lot stanowi mniejszą jednostkę – odpowiada on 10 000 jednostkom waluty bazowej. Dzięki temu, dla pary EUR/USD, wartość jednego pipsa wynosi około 1 USD. Mini loty są często wybierane przez inwestorów, którzy dysponują mniejszym kapitałem lub chcą zacząć handel od niższego poziomu ryzyka. Dają one możliwość testowania strategii na mniejszą skalę, zanim trader zdecyduje się na handel standardowymi lotami.

3. Mikro lot

Mikro lot to jeszcze mniejsza jednostka, stanowiąca 1 000 jednostek waluty bazowej. W przypadku pary EUR/USD, jeden pips odpowiada wartości około 0,10 USD. Handel mikro lotami jest idealny dla początkujących traderów, którzy chcą oswoić się z rynkiem Forex oraz zdobyć doświadczenie bez narażania się na duże straty. Pozwala on również na precyzyjne testowanie strategii oraz naukę efektywnego zarządzania ryzykiem.

4. Nano lot

Nano loty, choć stosowane rzadziej, odpowiadają 100 jednostkom waluty bazowej. Są one użyteczne w bardzo specyficznych sytuacjach lub wśród brokerów oferujących taką możliwość, szczególnie dla tych, którzy chcą handlować ekstremalnie małymi kwotami. Choć nano loty są mało popularne, stanowią ciekawą opcję dla inwestorów pragnących eksperymentować z rynkiem przy minimalnym ryzyku.

Obliczanie wartości pipsa dla różnych lotów

Definicja pipsa

Pips to najmniejsza jednostka zmiany kursu walutowego, która ma znaczenie dla danej pary walutowej. W większości par, takich jak EUR/USD, pips oznacza zmianę o 0,0001. Jednak w przypadku par z japońskim jenem (np. USD/JPY) pips odpowiada zmianie o 0,01, co wynika z innej struktury notowania cen.

Jak obliczyć wartość pipsa?

Wartość pipsa zależy przede wszystkim od:

  • Wielkości lota: Im większy lot, tym większa wartość jednego pipsa.
  • Danej pary walutowej: Ze względu na różnice w notowaniu oraz przelicznikach walutowych.

Dla przykładu, przy parze EUR/USD:

  • Standardowy lot (100 000 jednostek): 1 pips ≈ 10 USD.
  • Mini lot (10 000 jednostek): 1 pips ≈ 1 USD.
  • Mikro lot (1 000 jednostek): 1 pips ≈ 0,10 USD.

Przy obliczeniach warto również uwzględnić bieżący kurs waluty kwotowanej, zwłaszcza gdy inwestor operuje na parach o innej strukturze niż EUR/USD. W przypadku par z japońskim jenem, wartości pipsa mogą się różnić – przy mniejszym przeliczeniu, ponieważ pips jest liczony jako zmiana w drugiej cyfrze po przecinku.

10 kroków do PERFEKCYJNEGO HANDLU

.

Znaczenie precyzyjnych obliczeń

Dla traderów, którzy stosują strategie oparte na ścisłym zarządzaniu ryzykiem, precyzyjne obliczenie wartości pipsa jest niezwykle istotne. Dzięki temu można:

  • Dokładnie określić, ile pieniędzy zostanie zyskanych lub straconych przy danej zmianie kursu.
  • Ustalić poziomy stop-loss i take-profit w sposób, który odpowiada przyjętej strategii zarządzania kapitałem.
  • Dostosować wielkość pozycji do dostępnych środków oraz oczekiwanego ryzyka.

Wybór odpowiedniego lota do handlu na Forex

Decyzja o wyborze odpowiedniego lota zależy od wielu czynników, takich jak poziom doświadczenia tradera, dostępny kapitał, strategia handlowa oraz indywidualna tolerancja na ryzyko. Poniżej omówiono, jakie rozwiązania są rekomendowane dla różnych grup inwestorów:

1. Początkujący traderzy

Dla osób rozpoczynających przygodę z handlem walutami kluczowe jest ograniczenie ryzyka już na wstępie. Dlatego rekomenduje się:

  • Handel mikro lub mini lotami: Pozwala to na niskie ryzyko przy jednoczesnym umożliwieniu nauki mechaniki rynku.
  • Korzystanie z konta demo: Przed inwestowaniem rzeczywistych środków warto przetestować swoje strategie na koncie demo. To umożliwia zrozumienie, jak wielkość lota wpływa na wartość pipsa oraz jak reagować na zmienność rynku.
  • Stopniowe zwiększanie pozycji: Z czasem, po zdobyciu doświadczenia, można stopniowo przechodzić do większych pozycji, ale zawsze z zachowaniem odpowiednich zasad zarządzania ryzykiem.

2. Traderzy średniozaawansowani

Dla inwestorów, którzy mają już pewne doświadczenie na rynku Forex, wybór odpowiedniego lota zależy głównie od:

  • Wielkości kapitału: Przy większych środkach można rozważyć handel mini lub standardowymi lotami.
  • Stosowania strategii zarządzania ryzykiem: Bardzo ważne jest ustalenie, jaką maksymalną stratę jesteśmy gotowi zaakceptować na jedną transakcję. Typowym podejściem jest ograniczenie straty do 1-2% całkowitego kapitału.
  • Dostosowywania pozycji do zmienności rynku: Inwestorzy średniozaawansowani mogą korzystać z bardziej zaawansowanych technik, takich jak skalowanie pozycji, co pozwala na dynamiczne dostosowanie wielkości lota do bieżącej sytuacji rynkowej.

3. Doświadczeni traderzy

Zaawansowani inwestorzy, którzy posiadają bogate doświadczenie oraz solidną strategię zarządzania kapitałem, często decydują się na handel standardowymi lotami lub jeszcze większymi pozycjami. W takim przypadku:

  • Skalowanie pozycji: Umożliwia dynamiczne dostosowywanie wielkości transakcji w zależności od warunków rynkowych. Doświadczeni traderzy często wykorzystują strategie, które pozwalają na zwiększanie pozycji przy korzystnych ruchach cen, jednocześnie zabezpieczając się przed gwałtownymi spadkami.
  • Dywersyfikacja transakcji: Przy większym kapitale można zdywersyfikować portfel transakcyjny, co pozwala na ograniczenie ryzyka przy jednoczesnym wykorzystaniu potencjału zysków.
  • Zaawansowane techniki zarządzania ryzykiem: Stosowanie mechanizmów takich jak trailing stop, hedging oraz precyzyjne kalkulacje wartości pipsa są nieodzownymi narzędziami w arsenale doświadczonego tradera.

Znaczenie wielkości lota w strategiach tradingowych

Wielkość lota nie tylko wpływa na wartość pojedynczej transakcji, ale również odgrywa kluczową rolę w doborze strategii tradingowej. W zależności od preferowanego stylu handlu, inwestorzy mogą stosować różne podejścia:

Scalping

Scalping to strategia, w której celem jest osiągnięcie małych, ale bardzo częstych zysków poprzez otwieranie i zamykanie pozycji w bardzo krótkich odstępach czasu. W tym podejściu:

  • Traderzy zazwyczaj korzystają z bardzo małych lotów, ponieważ nawet niewielka zmiana kursu może generować zysk lub stratę, a wysoki poziom dźwigni przy dużych lotach mógłby prowadzić do szybkiego wyczerpania kapitału.
  • Skoncentrowanie się na szybkich transakcjach oraz minimalizowanie czasu trwania pozycji zmniejsza ryzyko nagłych, gwałtownych ruchów na rynku.
  • Ze względu na częstotliwość transakcji, dokładne obliczanie wartości pipsa jest niezbędne, aby móc skutecznie zarządzać stratami i zyskami.

Day Trading

Day trading to strategia polegająca na otwieraniu i zamykaniu pozycji w ciągu jednego dnia handlowego. Traderzy tego typu:

  • Mogą operować zarówno na mini, jak i standardowych lotach, w zależności od wielkości posiadanego kapitału oraz stopnia komfortu związanego z ryzykiem.
  • W day tradingu kluczowe jest bieżące monitorowanie rynku oraz szybkie reagowanie na zmiany kursów, co wymaga ścisłego zarządzania wielkością pozycji.
  • Zarządzanie ryzykiem jest tutaj kluczowe, dlatego stosuje się limity strat (stop-loss) oraz odpowiednie poziomy realizacji zysków (take-profit).

Swing Trading

Swing trading zakłada utrzymywanie pozycji przez kilka dni, a nawet tygodni, w oczekiwaniu na większe ruchy cen. W tym podejściu:

  • Traderzy często decydują się na handel przy użyciu większych lotów, aby maksymalizować potencjalne zyski w dłuższym okresie.
  • Większe pozycje wiążą się jednak z większym ryzykiem, dlatego niezbędne jest stosowanie zaawansowanych metod zarządzania kapitałem oraz dokładnej analizy technicznej i fundamentalnej.
  • Wielkość lota musi być dostosowana do prognozowanej zmienności rynku – przy większych wahaniach cen większy lot może przynieść znaczne zyski, ale również poważne straty, jeśli rynek poruszy się niekorzystnie.

Przykłady zastosowania wielkości lota w praktyce

Aby lepiej zobrazować, jak dobór wielkości lota wpływa na codzienne decyzje tradingowe, warto przyjrzeć się kilku przykładowym scenariuszom:

Przykład 1: Początkujący trader na koncie demo

Anna, początkująca inwestorka, zdecydowała się rozpocząć naukę handlu na koncie demo. Z uwagi na ograniczony kapitał i chęć minimalizacji ryzyka, Anna zaczęła handlować przy użyciu mikro lotów. Dzięki temu mogła:

  • Zrozumieć mechanikę obliczania wartości pipsa – dla pary EUR/USD jeden pips odpowiadał 0,10 USD.
  • Testować różne strategie handlowe bez obawy o duże straty.
  • Stopniowo zwiększać swoją pewność siebie i umiejętności, zanim zaczęła korzystać z realnych środków.

Przykład 2: Trader średniozaawansowany stosujący day trading

Jan, inwestor z kilkuletnim doświadczeniem, korzysta z day tradingu. Jego strategia opiera się na szybkim reagowaniu na zmiany rynkowe oraz ścisłym zarządzaniu ryzykiem. Jan decyduje się handlować mini lotami, ponieważ:

  • Przy mini locie wartość jednego pipsa wynosi około 1 USD, co pozwala mu na precyzyjne kalkulacje zysku i straty.
  • Dzięki zastosowaniu stop-loss i take-profit może ograniczyć ryzyko do 1-2% kapitału w każdej transakcji.
  • Handel mini lotami daje mu wystarczającą elastyczność, aby szybko dostosować się do warunków rynkowych, nie narażając przy tym swojego kapitału na zbyt duże ryzyko.

Przykład 3: Doświadczony trader stosujący swing trading

Marek, doświadczony trader, specjalizuje się w swing tradingu. Jego podejście polega na utrzymywaniu pozycji przez kilka dni, oczekując na większe ruchy cen. Marek korzysta głównie ze standardowych lotów, co daje mu:

  • Możliwość osiągnięcia wysokich zysków przy dłuższym trzymaniu pozycji, dzięki temu, że wartość jednego pipsa wynosi 10 USD.
  • Elastyczność w skalowaniu pozycji – w zależności od analizy technicznej oraz aktualnych trendów rynkowych, może zwiększać lub zmniejszać wielkość swoich transakcji.
  • Ścisłe zarządzanie ryzykiem, stosując zaawansowane techniki, takie jak trailing stop, które pomagają zabezpieczyć zyski przy jednoczesnym ograniczeniu potencjalnych strat.

Zarządzanie ryzykiem a wybór lota

Wielkość lota ma bezpośredni wpływ na efektywność zarządzania ryzykiem. Każdy trader powinien przywiązywać dużą wagę do ustalania maksymalnego poziomu ryzyka, jaki jest gotowy zaakceptować przy jednej transakcji. Oto kilka kluczowych zasad, które warto stosować:

Ustalanie procentowego ryzyka

  • Określenie ryzyka na transakcję: Wielu profesjonalnych traderów zaleca, aby ryzyko w pojedynczej transakcji nie przekraczało 1-2% całkowitego kapitału. Dzięki temu nawet seria nieudanych transakcji nie spowoduje drastycznego spadku wartości portfela.
  • Dostosowanie wielkości lota: Przy znanym poziomie ryzyka, inwestor może obliczyć optymalną wielkość lota. Na przykład, jeśli trader dysponuje kapitałem wynoszącym 10 000 USD i ustala maksymalne ryzyko na poziomie 1% (czyli 100 USD), odpowiedni dobór lota pozwoli mu zabezpieczyć się przed stratą większą niż 100 USD przy niekorzystnym ruchu cen.

Wykorzystanie narzędzi zarządzania ryzykiem

  • Stop-loss i take-profit: Ustalanie poziomów automatycznego zamknięcia transakcji jest niezbędne przy handlu na rynku Forex. Dzięki nim trader automatycznie zabezpiecza swoje zyski lub ogranicza straty, co jest szczególnie ważne przy użyciu większych lotów.
  • Trailing stop: To narzędzie pozwala na automatyczne dostosowywanie poziomu stop-loss w miarę jak pozycja staje się bardziej korzystna. Dzięki temu, przy zwiększaniu zysków, trader nie traci szansy na zabezpieczenie części zysków.
  • Analiza zmienności rynku: Im większa zmienność, tym większe ryzyko. Dlatego przy wysokich wahaniach cen zaleca się stosowanie mniejszych lotów, co pozwala na ograniczenie wpływu nieprzewidywalnych ruchów na wartość konta.

Znaczenie praktyki i edukacji

Nie ma lepszego sposobu na naukę efektywnego zarządzania lotem niż praktyka na koncie demo oraz ciągłe poszerzanie wiedzy. Nawet doświadczeni traderzy regularnie uczestniczą w szkoleniach, webinariach i korzystają z różnych materiałów edukacyjnych, aby:

  • Utrzymywać wysoki poziom dyscypliny w zakresie zarządzania ryzykiem.
  • Doskonalić strategie handlowe oraz umiejętność dostosowywania wielkości pozycji do zmieniających się warunków rynkowych.
  • Uczyć się na bieżąco o nowoczesnych narzędziach analitycznych, które umożliwiają dokładniejsze obliczenia wartości pipsa i monitorowanie pozycji.

Dla początkujących traderów szczególnie ważne jest, aby nie spieszyć się z przechodzeniem na większe loty, zanim nie opanują podstawowych zasad rynku Forex. Testowanie strategii na koncie demo pozwala uniknąć kosztownych błędów i zbudować solidne fundamenty przed inwestowaniem realnych środków.

Dodatkowe aspekty wpływające na wybór lota

Podczas doboru wielkości lota warto również uwzględnić inne czynniki, które mogą wpłynąć na efektywność transakcji:

Wpływ dźwigni finansowej

Dźwignia finansowa pozwala na kontrolowanie większych pozycji przy relatywnie niewielkim wkładzie własnym. Choć dźwignia może zwiększyć potencjalne zyski, jednocześnie potęguje ryzyko strat. Dlatego przy korzystaniu z dźwigni:

  • Wybór odpowiedniego lota jest kluczowy – zbyt duża pozycja przy wysokiej dźwigni może szybko wyczerpać dostępne środki.
  • Traderzy powinni stosować zasady konserwatywnego zarządzania ryzykiem, aby nie dopuścić do sytuacji, w której jedna niekorzystna transakcja niszczy znaczną część kapitału.

Zmienność i płynność rynku

Niektóre pary walutowe charakteryzują się większą zmiennością, co oznacza, że ceny mogą się gwałtownie zmieniać w krótkich okresach. W takich sytuacjach:

  • Dostosowanie wielkości lota do zmienności jest kluczowe – na bardziej zmiennych parach traderzy częściej decydują się na mniejsze loty.
  • Płynność rynku również odgrywa rolę – na parach o mniejszej płynności, nawet niewielkie zamówienia mogą wpłynąć na kurs, dlatego warto zachować ostrożność przy większych pozycjach.

Analiza techniczna i fundamentalna

Dobór lota powinien być także powiązany z wynikami analizy technicznej i fundamentalnej:

  • Analiza techniczna: Wykorzystanie wskaźników, wykresów i formacji cenowych pomaga określić moment wejścia i wyjścia z rynku, co w połączeniu z odpowiednią wielkością lota może zoptymalizować potencjalne zyski.
  • Analiza fundamentalna: Czynniki makroekonomiczne, takie jak decyzje banków centralnych, dane o zatrudnieniu czy inflacji, mają wpływ na ruchy cen walut. Uwzględnienie tych elementów pozwala na lepsze planowanie transakcji oraz dostosowanie wielkości lota do prognozowanych trendów rynkowych.

Integracja lota w strategiach automatycznych i systemach transakcyjnych

Współczesny rynek Forex coraz częściej korzysta z systemów automatycznych, które wykonują transakcje na podstawie wcześniej ustalonych algorytmów. W takich systemach:

  • Wielkość lota jest zazwyczaj jednym z kluczowych parametrów, które można modyfikować w zależności od warunków rynkowych.
  • Automatyzacja pozwala na precyzyjne ustawienie poziomów ryzyka, a także na dynamiczne skalowanie pozycji w odpowiedzi na zmieniającą się zmienność.
  • Dzięki algorytmom, inwestorzy mogą testować różne strategie handlowe (np. scalping, day trading, swing trading) bez konieczności ciągłej interwencji, co pozwala na optymalizację wyników i lepsze zarządzanie kapitałem.

Praktyczne porady dla traderów

Aby skutecznie korzystać z wiedzy o lotach na Forex, warto zastosować kilka praktycznych wskazówek:

  • Dokumentuj swoje transakcje: Prowadzenie dziennika transakcyjnego pozwala analizować skuteczność poszczególnych strategii i oceniać, jak zmiana wielkości lota wpływa na wyniki handlowe.
  • Regularnie oceniaj swoje strategie: Rynki walutowe są dynamiczne – co działało w przeszłości, niekoniecznie musi być skuteczne w przyszłości. Dlatego warto regularnie analizować swoje transakcje i wprowadzać niezbędne korekty.
  • Korzystaj z narzędzi edukacyjnych: Webinaria, kursy online oraz literatura branżowa mogą pomóc w lepszym zrozumieniu mechanizmów działania lotów oraz w doskonaleniu strategii zarządzania ryzykiem.
  • Testuj nowe rozwiązania na koncie demo: Zanim zdecydujesz się na wprowadzenie nowej strategii lub zmiany wielkości lota w handlu rzeczywistym, przetestuj je na koncie demo, aby ocenić ich skuteczność bez ryzyka utraty środków.

Podsumowanie

Podsumowując, lot na rynku Forex jest podstawową jednostką transakcyjną, która określa ilość waluty bazowej wykorzystywanej w danej transakcji. Jego wielkość ma kluczowy wpływ na wartość pipsa, czyli minimalnej jednostki zmiany kursu, co z kolei przekłada się na potencjalne zyski i straty. W artykule omówiliśmy cztery główne rodzaje lotów – standardowy, mini, mikro oraz nano – wyjaśniając, jakie są ich specyfikacje oraz jakie znaczenie mają dla inwestorów o różnym poziomie doświadczenia.

Dla początkujących traderów najbezpieczniejszym wyborem jest handel mikro i mini lotami, co pozwala na oswojenie się z rynkiem przy minimalnym ryzyku. Inwestorzy średniozaawansowani mogą korzystać z mini oraz standardowych lotów, przy jednoczesnym stosowaniu rygorystycznych zasad zarządzania ryzykiem, takich jak ograniczenie straty do 1-2% kapitału w pojedynczej transakcji. Doświadczeni traderzy, dysponujący większym kapitałem i zaawansowanymi strategiami, często wybierają standardowe loty, co umożliwia im skalowanie pozycji i optymalizację zysków przy jednoczesnym zabezpieczaniu się przed niekorzystnymi ruchami rynku.

W artykule przedstawiono także, w jaki sposób wielkość lota wpływa na stosowane strategie handlowe. Przy scalping’u, gdzie transakcje są otwierane i zamykane w bardzo krótkim czasie, niezwykle istotne jest stosowanie niewielkich lotów. Z kolei w day tradingu oraz swing tradingu, gdzie pozycje utrzymywane są przez dłuższy czas, możliwe jest korzystanie z większych lotów, o ile inwestor stosuje odpowiednie narzędzia zabezpieczające, takie jak stop-loss, take-profit czy trailing stop.

Znaczenie precyzyjnych obliczeń wartości pipsa nie może być pomijane. Każdy trader, który pragnie skutecznie zarządzać swoim portfelem, musi dokładnie znać wpływ zmian kursów na wartość jego pozycji. Przy użyciu standardowego lota, jeden pips w parze EUR/USD może przynieść zysk lub stratę rzędu 10 USD, co przy większych ruchach cenowych może mieć decydujące znaczenie dla całego konta. Dlatego też, dokładne obliczenia oraz bieżąca analiza rynkowa są niezbędnymi elementami codziennej pracy każdego tradera.

Wreszcie, wybór odpowiedniego lota musi być zawsze zgodny z indywidualną strategią handlową, dostępem do kapitału oraz osobistą tolerancją na ryzyko. Niezależnie od tego, czy jesteś początkującym inwestorem, czy doświadczonym traderem, zrozumienie, jak działa lot na Forex, stanowi fundament efektywnego zarządzania transakcjami walutowymi. Regularne praktykowanie, edukacja oraz stosowanie narzędzi zarządzania ryzykiem pozwalają na systematyczne zwiększanie efektywności handlu i minimalizowanie potencjalnych strat.

Zobacz również: